27 March 2007

Παγκόσμια ημέρα θεάτρου 2007

Dr Sultan Bin Mohammad Al-Qasimi, Mέλος του Ανώτερου Συμβουλίου των Ενωμένων Αραβικών Εμιράτων και κυβερνήτης της Sharjah

Ένιωσα για πρώτη φορά τη γοητεία του θεάτρου, αυτού του μαγικού κόσμου που με κρατά αιχμάλωτο από τότε, τις πρώτες μέρες του σχολείου. Η αρχή δεν ήταν σπουδαία, μια συνηθισμένη σχέση, την οποία έβλεπα απλά ως μια εξωσχολική δραστηριότητα για να πλουτίζω το μυαλό και το πνεύμα. Όμως έμελλε να γίνει κάτι περισσότερο από αυτό, όταν άρχισα να ασχολούμαι σοβαρά ως συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης μιας θεατρικής παράστασης. Θυμάμαι ότι επρόκειτο για ένα πολιτικό έργο που εξόργισε τις αρχές εκείνης της εποχής. Οι αρχές έκαναν κατάσχεση και σφράγισαν το θέατρο μπροστά στα μάτια μου. Όμως το πνεύμα του θεάτρου δεν μπορούσε να συνθλιβεί κάτω από τις βαριές μπότες των οπλισμένων στρατιωτών. Αυτό το πνεύμα ζήτησε καταφύγιο και ησύχασε βαθιά μέσα μου, κάνοντάς με να συνειδητοποιήσω την απέραντη δύναμη του θεάτρου. Τότε ήταν που η πραγματική ουσία του θεάτρου ρίζωσε βαθειά μέσα μου. Πείστηκα απόλυτα για το τι μπορεί να κάνει το θέατρο στη ζωή ενός έθνους, ιδιαίτερα στο πρόσωπο εκείνων που δεν μπορούν να ανεχτούν την αντίθεση ή τη διαφορετικότητα της γνώμης.

Η δύναμη και το πνεύμα του θεάτρου ρίζωσε και βάθυνε στη συνείδηση μου κατά τη διάρκεια των πανεπιστημιακών μου σπουδών στο Κάιρο. Τότε διάβασα σχεδόν με απληστία ό,τι είχε και δεν είχε γραφτεί για το θέατρο και είδα πόσο διαφορετικά πράγματα παρουσιάζονταν στη σκηνή. Αυτή η γνώση έγινε ακόμα πιο βαθιά μέσα στα επόμενα χρόνια, όσο προσπαθούσα να παρακολουθήσω τις τελευταίες εξελίξεις στον κόσμο του θεάτρου.

Διαβάζοντας για το θέατρο από την εποχή των αρχαίων Ελλήνων μέχρι σήμερα, συνειδητοποίησα έντονα την εσωτερική μαγεία που οι πολλοί κόσμοι του θεάτρου έχουν τη δύναμη να εξασκήσουν. Με αυτό τον τρόπο το θέατρο φτάνει στα μυστικά βάθη της ανθρώπινης ψυχής και ξεκλειδώνει του κρυμμένους θησαυρούς οι οποίοι κείτονται βαθιά μέσα στο ανθρώπινο πνεύμα. Αυτό δυνάμωσε την ήδη ακλόνητη πίστη μου στη δύναμη του θεάτρου, στο θέατρο ως όργανο ενότητας μέσω του οποίου ο άνθρωπος μπορεί να διαδώσει αγάπη και ειρήνη. Η δύναμη του θεάτρου επιτρέπει επίσης να ανοίξουν νέοι δίοδοι επικοινωνίας ανάμεσα στα διαφορετικά έθνη, στις διαφορετικές εθνικότητες, στα διαφορετικά χρώματα και στα διαφορετικά σύμβολα πίστης. Αυτό προσωπικά με δίδαξε να αποδέχομαι τους άλλους όπως είναι. Ακόμα ενστάλαξε μέσα μου την πίστη ότι απέναντι στο καλό η ανθρωπότητα μπορεί να σταθεί ενωμένη, ενώ απέναντι στο κακό η ανθρωπότητα μπορεί να χωριστεί.

Πραγματικά, η πάλη ανάμεσα στο καλό και το κακό είναι σύμφυτη με τον κώδικα του θεάτρου. Στο τέλος η κοινή λογική υπερισχύει και η ανθρώπινη φύση θα  ευθυγραμμιστεί εν γένει με ότι είναι καλό, καθαρό και ηθικό.

Οι πόλεμοι που έχουν πλήξει την ανθρωπότητα από τους αρχαίους χρόνους υποκινούνταν πάντοτε από κακά ένστικτα, τα οποία απλά δεν μπορούν να αναγνωρίσουν την ομορφιά. Το θέατρο εκτιμάει την ομορφιά και ίσως θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς, ότι καμιά άλλη τέχνη δεν είναι ικανή να αιχμαλωτίσει την ομορφιά πιο πιστά από το θέατρο. Το θέατρο είναι ένα δοχείο για όλα τα είδη της ομορφιάς, και αυτοί που δεν εκτιμούν την ομορφιά, δε μπορούν να εκτιμήσουν την ζωή.

Το θέατρο είναι ζωή. Δεν υπήρξε ποτέ στο παρελθόν καλύτερος χρόνος από όσο τώρα που να είναι επιβεβλημένο σε όλους μας να αποκηρύξουμε τους μάταιους πολέμους και τις δογματικές διαφορές, οι οποίες συχνά υψώνουν τις άσχημες κεφαλές τους, ασυγκράτητες από τη συνείδηση εκείνη που δονείται από υπευθυνότητα. Πρέπει να δώσουμε ένα τέλος σε σκηνές βίας και άσκοπους σκοτωμούς. Αυτές οι σκηνές αποτελούν συνηθισμένα περιστατικά στο σημερινό κόσμο και επιδεινώνονται από τις αβυσσαλέες διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στον διεστραμμένο πλούτο και την απελπισμένη φτώχεια. Επίσης επιδεινώνονται από ασθένειες, όπως το AIDS, που βασανίζουν πολλά μέρη της υφηλίου παρά τις σημαντικές προσπάθειες που γίνονται για την καταπολέμησή τους. Αυτά τα δεινά βρίσκονται πλάι-πλάι με άλλες μορφές πόνου εξαιτίας της ερημοποίησης και της ξηρασίας, εξαιτίας δηλαδή καταστροφών οι οποίες υποδαυλίζονται από την απουσία αληθινού διαλόγου, ο οποίος είναι ο σίγουρος δρόμος για να κάνουμε τον κόσμο μας ένα καλύτερο και πιο ευτυχισμένο μέρος.

Άνθρωποι του θεάτρου, ακούστε. Είναι λες και έχουμε χτυπηθεί από την καταιγίδα. Λες και μας έχει τυλίξει η σκόνη της αμφιβολίας και της υποψίας που μας πλησιάζει.

Η ορατότητα έχει εκλείψει σχεδόν ολοκληρωτικά και οι στριγκλιές μας ίσα που ακούγονται μέσα στη φασαρία και τη δυσαρμονία που έχουν σα σκοπό να μας κρατούν χωριστά. Στην πραγματικότητα, αν δεν υπήρχε η βαθιά ριζωμένη πίστη μας στο διάλογο, η οποία έχει καταδειχτεί τόσο μοναδικά από μορφές τέχνης σαν κι αυτή του θεάτρου, θα είχαμε παρασυρθεί από την καταιγίδα που δεν αφήνει καμιά πέτρα στη θέση της για να μας χωρίσει. Συνεπώς, πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να προκαλέσουμε εκείνους που ποτέ δεν κουράζονται να γυρίζουν τη ρόδα της καταιγίδας. Πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε, όχι να τους καταστρέψουμε, αλλά να ανυψωθούμε πάνω από τη μολυσμένη ατμόσφαιρα που απόμεινε στο ξύπνημα των καταιγίδων. Πρέπει να ενώσουμε τις προσπάθειες και με όλη μας την αφοσίωση να επικοινωνήσουμε το μήνυμά μας και να δημιουργήσουμε δεσμούς φιλίας με εκείνους που απαιτούν αδελφοσύνη ανάμεσα στα έθνη και στους λαούς.

Εμείς δεν είμαστε τίποτε άλλο από θνητοί, όμως το θέατρο είναι τόσο αιώνιο όσο η ίδια η ζωή.

Sultan Bin Mohammad Al-Qasimi

Μετάφραση για το Ελληνικό Κέντρο του Δ.Ι.Θ.:

Βίκυ Μαντέλη & Νεόφυτος Παναγιώτου

Dr Sultan Bin Mohammad Al-Qasimi, Mέλος του Ανώτερου Συμβουλίου των Ενωμένων Αραβικών Εμιράτων και κυβερνήτης της Sharjah

Ο σουλτάνος Bin Mohammad Al-Qasimi είναι πτυχιούχος Αγροτικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Καΐρου (1971), διδάκτορας Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Exeter (1985) και  Πολιτικής Γεωγραφίας του Περσικού Κόλπου του Πανεπιστημίου Durham (1999). Είναι επίτιμο μέλος του Ινστιτούτου Αφρικανικών Σπουδών (1977) και επίτιμος πτυχιούχος Νομικής του Πανεπιστημίου του Χάρτουμ (1986). Είναι επίσης επίτιμος διδάκτορας πολλών πανεπιστημίων: του Πανεπιστημίου Exeter (1985), του Πανεπιστημίου Faisaland του Sharjah στο Πακιστάν, του Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών της Ακαδημίας Ρωσικών Σπουδών, του Πανεπιστημίου Danbur, του Πανεπιστημίου Ισλαμικών Σπουδών της Μαλαισίας, του Πανεπιστημίου South Bank και του Πανεπιστημίου Mac Master του Καναδά.

Διετέλεσε Υπουργός Παιδείας των Ενωμένων Αραβικών Εμιράτων (.Ε.Α.Ε.) (1971-1972)˙ κυβερνήτης του Sharjah (Ε.Α.Ε.) (από το 1972)˙ μέλος του Ανώτατου Συμβουλίου των .Ε.Α.Ε. (από το 1972)˙ επίτιμο μέλος του Κέντρου Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Durham της Μ. Βρετανίας (από το 1992)˙ πρόεδρος του Πανεπιστημίου Sharjah (από το 1997)˙ πρόεδρος του Αμερικανικού Πανεπιστημίου Sharjah (από το 1997)˙ επίτιμος πρόεδρος της Ανθρωπιστικής Υπηρεσίας του Δήμου της Sharjah (από το 1998)˙ επισκέπτης καθηγητής του Πανεπιστημίου Exeter (από το 1998)˙ πρόεδρος του Πανεπιστημιακού Συμβουλίου του World University Service (από το 1998)˙ καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας του Περσικού Κόλπου στο Πανεπιστήμιο Sharjah (από το 1999)˙ επίτιμος πρόεδρος του Αιγυπτιακού Συνδέσμου για τη Μελέτη της Ιστορίας (από το 2002).

Έλαβε πολλές διακρίσεις από διάφορους φορείς: το βραβείο του Ινστιτούτου Έρευνας της Ισλαμικής Ιστορίας, των Τεχνών και του Πολιτισμού (Κωνσταντινούπολη) για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την καλλιέργεια της παιδείας˙ το μετάλλιο του Ισλαμικού Εκπαιδευτικού Επιστημονικού Πολιτιστικού Οργανισμό˙ το βραβείο King Faisal για το Ισλάμ και τους Μουσουλμάνους˙ το Χρυσό Μετάλλιο για τον Αραβικό Πολιτισμό του Αραβικού Συνδέσμου για την Παιδεία, τον Πολιτισμό και τις Επιστήμες.

Τέλος, έχει τιμηθεί με διεθνείς διακρίσεις για το έργο του στον τομέα της υποστήριξης της έρευνας και της παιδείας. Το 2003 τιμήθηκε με το μετάλλιο Commandeur des Artes et des Letters και το μετάλλιο της Λεγεώνας της Τιμής από την γαλλική κυβέρνηση και με το μετάλλιο της UNESCO για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Το 2004 ήταν επίτιμος καλεσμένος του 10ου Πολιτιστικού Φεστιβάλ Al Qareen του Κουβέιτ. Την ίδια χρονιά έγινε μέλος της εταιρείας National Geographic.

Comments are closed.